گسل میان خود واقعی و خود آرمانی

کانت اصرار دارد از خودمان در دادگاه وجدان سؤال کنیم. او باور دارد تا وقتی که مایل به خودآزمایی باشیم و در چهارچوب ذهنی درستی این کار را انجام دهیم، می‌توانیم در فهم و شناخت ناکامی‌هایمان پیشرفت کنیم و خودمان را تشویق کنیم که در آینده بهتر عمل کنیم. تنها کانت نیست که به قدرت خودنگری آگاهانه برای کمک به بهسازی اخلاقی خود ایمان داشته است. بسیاری از سنت‌های مذهبی این کار را به پیروانشان توصیه کرده، از آن‌ها می‌خواهند که پیوسته وجدانشان را بیازمایند. شاید نگرانی از اینکه ما در صورت نبودِ چنین الزام مشخصی، خودآزمایی لازم را انجام نمی‌دهیم، موجب می‌شود به این کار تشویق شویم. درواقع اگر این کار را درست انجام دهیم، احساس ناخوشایندی می‌یابیم؛ انگار تهدید می‌شویم. ما ترجیح می‌دهیم در این توهّم بمانیم که آدم اخلاقی خوبی هستیم و طوری عمل می‌کنیم که از نظر اخلاقی قابلِ‌دفاع است. برای همین است که از نظر کانت، رسیدن به خودشناسی همچون سقوط در جهنم است.