دلداده زمین؛برادران کارامازوف به روایت هیوبرت دریفوس

مسیح گفته بود که آدمیان به معجزه نیاز ندارند تا ایمان آورند، چون ایمان حکم آزادانه دل است، در حالی که معجزه آنان را ناگزیر به ایمان می‌‌کند. به تعبیر دریفوس، مسیح معجزه را قسمی امتیاز اضافی می‌داند که پس از ایمان به مومنان تعلق می‌گیرد؛ و مفتش اعظم پاسخ داده بود که تو آدمیان را دست بالا می‌گیری، چون آنان، در خطیرترین و بحرانی‌ترین لحظات زندگی خود، لاجرم دست‌به‌دامان معجزه می‌شوند، پس باید معجزاتی برای آن‌ها ساخت و پرداخت. موضع داستایفسکی این است که انسان‌ها در لحظات بحرانی به معجزه نیاز دارند، اما معجزه نه نقض قوانین فیزیک و شیمی است و نه جادو و جنبلی که مفتش اعظم به خورد آنان می‌دهد.