تجربه مدرنیته (هرآنچه سخت و استوار است دود می شود و به هوا می رود)

«بورژوازی و ایدئولوگ‌هایش هرگز به فروتنی یا تواضع شهره نبوده‌اند، اما به‌نظر می‌رسد که به‌شکل عجیبی مصمم‌اند بسیاری از خصال تابناک خود را پنهان سازند. فکر می‌کنم دلیلش این باشد که خصال آنها سویه پلشتی دارد که نمی‌توانند پنهانش نکنند. آنها به‌طور مبهم از آن اطلاع دارند و عمیقا از آن مضطرب و بیمناک‌اند تا آنجا که ترجیح می‌دهند به‌جای پذیرش صریح و کنار آمدن با آن، قوت و خلاقیت خود را نادیده بگیرند یا انکار کنند.
چیست آنچه اعضای بورژوازی می‌ترسند در خود کشف کنند؟ مسلما علاقه‌مندی آنها به استثمار مردم و با آنان مثل ابزار صرف یا کالا (از حیث اقتصادی و اخلاقی) رفتار کردن نیست. مارکس می‌گوید بورژوازی در این مورد ککش هم نمی‌گزد. هرچه باشد وقتی با خود نیز چنین رفتار می‌کنند، چرا با دیگران نکنند؟ منشا واقعی مشکل، ادعای بورژوازی است مبنی بر اینکه “طرفدار نظم” در سیاست و فرهنگ مدرن است. مقدار بسیار زیادی پول و توان صرف ساختن و عمران شده است و خصوصیت بسیاری از این آثار که عظمت و بزرگی است -به‌راستی در قرنی که مارکس زندگی می‌کرد هر میز و صندلی‌ای در اندرونی بورژوازی به یادگاری بزرگ می‌مانست- شاهد صداقت و جدیت این ادعاست. با این همه مارکس می‌پندارد حقیقت این است که هرآنچه جامعه بورژوازی ساخته است برای آن ساخته شده است که تخریب شود.»