کتاب کودتای ایرانی

کتاب کودتای ایرانی اثر مارک جی گازیوروسکی، استاد علوم سیاسی دانشگاه ایالتی لوئیزیانا، یکی از مهم‌ترین آثاری است که تاکنون در مورد کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ نوشته شده است. این کتاب در سال ۱۹۸۱ منتشر شد و در سال ۱۳۷۶ به فارسی ترجمه گردید.

گازیوروسکی در این کتاب، با استفاده از اسناد و مدارک منتشر شده و مصاحبه با افراد حاضر در جریان کودتا، به بررسی دقیق و جامعی از این رویداد مهم پرداخته است. او نشان می‌دهد که کودتای ۲۸ مرداد، یک اقدام کاملاً آمریکایی بود که با هدف سرنگونی دولت ملی دکتر محمد مصدق و بازگرداندن قدرت به شاه انجام شد.

کتاب کودتای ایرانی، در چهار بخش اصلی تدوین شده است. بخش اول، به بررسی زمینه‌های شکل‌گیری کودتا می‌پردازد. گازیوروسکی در این بخش، به بررسی عوامل داخلی و خارجی که به کودتا منجر شدند، می‌پردازد. او نشان می‌دهد که دولت مصدق، با ملی کردن صنعت نفت، به یک تهدید جدی برای منافع غرب، به ویژه ایالات متحده، تبدیل شده بود.

بخش دوم، به روایت خود کودتا می‌پردازد. گازیوروسکی در این بخش، به بررسی نقش عوامل مختلف در کودتا، از جمله دولت آمریکا، سیا، ارتش ایران و شاه، می‌پردازد. او نشان می‌دهد که دولت آمریکا، با حمایت از شاه و ارتش ایران، نقش اصلی را در کودتا ایفا کرد.

بخش سوم، به بررسی پیامدهای کودتا می‌پردازد. گازیوروسکی در این بخش، نشان می‌دهد که کودتای ۲۸ مرداد، پیامدهای عمیقی بر تاریخ ایران داشت. او نشان می‌دهد که کودتا، منجر به تثبیت سلطنت پهلوی شد و زمینه را برای وقوع انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷ فراهم کرد.

بخش چهارم، به بررسی برخی از پرسش‌های مهم پیرامون کودتا می‌پردازد. گازیوروسکی در این بخش، به بررسی موضوعاتی مانند نقش حزب توده در کودتا، نقش آیت‌الله کاشانی در کودتا و نقش مردم در کودتا می‌پردازد.

کتاب کودتای ایرانی، یک اثر علمی و مستند است که بر اساس شواهد و مدارک معتبر نوشته شده است. این کتاب، به عنوان یکی از منابع اصلی برای مطالعه کودتای ۲۸ مرداد، مورد توجه پژوهشگران و علاقه‌مندان به تاریخ ایران قرار گرفته است.

اهمیت کتاب کودتای ایرانی

کتاب کودتای ایرانی، از نظر اهمیت، دارای چندین ویژگی است:

این کتاب، اولین اثری است که به بررسی جامع کودتای ۲۸ مرداد با استفاده از اسناد و مدارک منتشر شده پرداخته است.
این کتاب، نقش اصلی دولت آمریکا در کودتا را به طور واضح و مستند نشان می‌دهد.
این کتاب، پیامدهای کودتا را بر تاریخ ایران به طور دقیق بررسی می‌کند.
کتاب کودتای ایرانی، یک اثر مهم و ارزشمند است که برای شناخت کودتای ۲۸ مرداد و پیامدهای آن، ضروری است.