بر طبق افسانه‌ای مشهور که در کتاب هفتم جمهور افلاطون بیان شده است، چند انسان در انتهای غاری در زنجیر بودند. آنها از طریق آتشی که در میانه‌ی غار وجود داشت، می‌توانستند سایه‌هایی را از رویدادهایی که در بیرون غار رخ می‌داد، ببینند. آنها تصور می‌کردند که این سایه‌ها همانا حقیقت هستند. یکی از آنها خود را آزاد می‌کند، غار را ترک می‌کند و نور خورشید و جهان پهناور را کشف می‌کند. در ابتدا، نور، که برای چشمان او غیرعادی است، او را حیرت‌زده و گیج می‌کند. اما در نهایت، می‌تواند ببیند و هیجان‌زده به سوی همراهانش بازمی‌گردد تا آنچه را دیده است، برای آنها بازگو کند. اما با برخورد سرد زندانیان مواجه می‌شود. آنان حرف وی را دروغ می‌پندارند.
همه‌ی ما در اعماق چنین غاری هستیم و با نادانی و پیش‌فرض‌های خود غل و زنجیر شده‌ایم. شهود ضعیف ما تنها سایه‌ها را نشان می‌دهد و اگر سعی کنیم که بیشتر ببینیم، گیج می‌شویم: زیرا با چیزهای غیرعادی مواجه خواهیم شد. اما با این‌حال همه‌ی تلاش خود را خواهیم کرد. این تلاشْ علم نام دارد.

قدیمی‏‌ترین لوح‏‌های سفالی به دست آمده از بین‏‌النهرین، که دقیقا در پایان هزاره‏ چهارم حکاکی شده‏‌اند، سلسله مراتب کارگران و مقادیر جیره‏‌بندی که از سوی مسئولین عاید کارگران می‏‌شد (که اغلب بسیار ناچیز بوده) را ثبت کرده‏‌اند.

یونانیان باستان افسانه‌ای به نام افسانه پروکروستس را نقل کرده‏‌اند، راهزن شکنجه‏‌گری که قربانیانش را به یک تختخواب آهنی می‏‌بست و قد آنان را با بریدن یا کشیدن پاهایشان هم اندازه تخت می‏‌کرد، تا آنکه خودش هم به همین روش به دست تسئوس کشته شد. در کتاب مقدس، درباره گناه کم گرفتن پیمانه بسیار تذکر داده شده است.