موسیقی یک زندگی

توده‌ی انسانی به خواب رفته است. یگانه صدای تازه‌ای که به گوش می‌رسد صدای جویدن چیزی در تاریکی است: پیرمرد آرمیده بر روزنامه به آرنجش تکیه داده، قوطی کنسروی باز کرده و سر و صدا کنان مشغول خوردن است، شبیه آدم‌هایی که چند دندان بیش‌تر ندارند. از صدای ناخوشایند بسته شدن در فلزی کنسرو چهره درهم می‌کشم. مرد دوباره دراز می‌کشد. صدای مچاله‌شدن اوراق روزنامه می‌آید؛ گویا پیرمرد در پی یافتن حالت راحت‌تری سر جایش می‌جنبد. کمی بعد خرناسش بلند می‌شود.

قضاوتی که تاکنون بر آن مهار زده بود عنان می‌گسلد و بر من می‌تازد. هم خشمگینم و هم احساس همدردی می‌کنم. به این آمیزه‌ی در هم تنیده‌ی انسانی می‌اندیشم که همچون موجودی یگانه نفس می‌کشد، به تسلیم و رضایش، به تحملش در برابر بیهودگی. گفته‌اند قطار شش ساعت تاخیر دارد. برمی‌گردم و به سالن فرورفته در تاریکی می‌نگرم. هیچ بعید نیست به جای شش ساعت، چند شب دیگر را هم به انتظار بگذرانند. حتی می‌توانند به زندگی در این چشم‌انتظاری خو بگیرند! پیرمرد می‌تواند همان‌طور روی روزنامه بنشیند و چشم به رادیاتور بدهد و با یک قوطی کنسرو به جای غذا سر کند. این فرض به نظرم کاملا باورکردنی است. وانگهی، زندگی در شهرهای کوچک که صدها کیلومتر با تمدن فاصله دارند ترکیبی است از انتظار و تسلیم و رضا و گرمای نمناک درون کفش‌ها. این ایستگاه گرفتار در محاصره‌ی بوران چیزی نیست جز چکیده‌ی تاریخ این سرزمین، چکیده‌ی ماهیت عمیق آن. این فضاها هر نوع تلاش برای تاثیرگذاری را ناکام می‌گذارند. وسعت بیش از حد فضا زمان را می‌بلعد و همه‌ی زمان‌ها، همه‌ی مدت‌ها، همه‌ی برنامه‌ها را بی‌اهمیت می‌کند.