الهیات لیبرالیسم

هیوم استدلال می‌کند باتوجه ‌به شرایط خاص موجود در دولت‌هایی که او با آن‌ها آشناست، نمی‌توان گفت که دست‌کم بعضی از شهروندان آن دولت‌ها به‌طور ضمنی به حکومت‌های خود رضایت داده‌اند. هیوم انسجام خودِ مفهوم رضایت ضمنی را انکار نمی‌کند؛ او کاربرد آن را در شرایطی منکر می‌شود که در آن فرد نمی‌تواند به‌طرز معقولی «بپندارد موضوع [موردنظر] منوط به انتخاب اوست» و سپس ادعا می‌کند که وضعیت شهروندان معاصر از این نوع است. در‌واقع، هیوم در جای دیگری یکی از قوی‌ترین دفاع‌ها را از این دیدگاه ارائه می‌دهد که «توافق» را می‌توان به‌طور ضمنی، بدون «تعهد» رسمی یا «پیمان» بیان کرد؛ و در اینجا دوباره یک قایق را به‌عنوان تصویر ذهنی انتخابی‌اش در نظر می‌گیرد. او در عبارت شناخته‌شده‌ای می‌گوید: «دو مرد که در یک قایق پارو می‌زنند، این کار را طبق توافق یا قرارداد انجام می‌دهند، اما هرگز به یکدیگر تعهد نسپرده‌اند.» به‌عبارت‌دیگر، همکاری به‌منزلۀ رضایت است. اگر من با دیگران اقدام مشترکی انجام دهم یا در یک طرح‌وارۀ همیارانۀ فراگیر مشارکت کنم، «موافقت» خود را اعلام کرده‌ام. اینکه من موافقت خود را به صراحت از طریق تعهد یا قرارداد اعلام نکرده‌ام، از حیث اخلاقی تفاوتی ایجاد نمی‌کند. آنچه هیوم در «دربارۀ قرارداد اصلی» به این تصویر اضافه می‌کند، در اصل صلاحیت ادعای اولیه است: بله، در‌واقع کسی که در طرح‌واره‌ای فراگیر همکاری می‌کند، به‌طور ضمنی به آن رضایت می‌دهد، اما فقط در مواردی که همکاری نکردن، گزینه‌ای عملی برای آن فرد است.