چگونه یونگ بخوانیم

ولی چه خدایی یونگ را به هیجان می‌آورد؟ یکی از درون‌مایه‌های آثار یونگ این است که خدا مرده است. یونگ از این لحاظ پیرو نیچه است که مرگ خدا را اعلام کرد، و در نخستین نگاه این‌طور به نظر می‌رسد که یونگ از بی‌خدایی نیچه حمایت می‌کند.
یونگ باور داشت خدا مرده است زیرا ما او را با زهد و پرهیزکاری افراطی کشته‌ایم. ما خدا را سطحی، تنگ‌نظر و خوب ساخته‌ایم. این مسئله جانمندی و دیرپایی خداوند را سرکوب و خاموش کرده است؛ زندگی الهی با اخلاق‌گرایی افراطی تحلیل رفته و فرسوده شده است. به عبارت دیگر، اشتیاق ساختن خدا براساس برترین آرمان‌های اخلاقی‌مان درباره‌ی کمال، اثری سستی‌آور و ناتوان‌کننده بر تصویر الهی داشته است. میان تصویر ما از خداوند و واقعیت درک‌ناشدنی خداوند فاصله‌ی زیادی افتاده و این مسئله به جدایی تصویر از واقعیت و تهی شدنش از معنا منجر شده است، تصویری که به دلیل ساختگی‌بودن و باورناپذیربودنش در شرف فروپاشی است.
ما صحبت از مرگ خدا را به میان آورده‌ایم چون تصویر ما ضعیف است و نمی‌تواند همه‌ی عظمت ماهیت الهی را در خود جای دهد. یونگ و نیچه در این باره توافق کامل دارند. ما الوهیت را به «بشر»ی اخلاقی در بهشت که بر اورنگی طلایی بر فراز آسمان‌ها نشسته فروکاسته‌ایم. چنین الوهیتی مرده است و با این حال، خداوند نمی‌تواند بمیرد چون خداوند نامیرا است. شاید تصویر خداوند مرده، در حالی که زندگی‌اش در جای دیگری جریان دارد و در انتظار دوباره زاده‌شدن است. آثار یونگ این بحث را مطرح می‌کنند که زایش دوباره‌ی خدای مرده، از اعماق و از تالارهای زهدان‌گونه و تاریک زمین خواهد بود. از نگاه یونگ، خدای «آسمان‌نشین» سقوط کرده و اندیشه‌ی خداوند از اعماق، از سرزمین ذهن ناخودآگاه، دوباره سر بر خواهد آورد.
خداوند در رؤیای یونگ در دشتی مجاور گورستان کلیسای پدرش «دفن» شده است. خداوند در زیر زمین، سوگناک، بی‌حرکت و وحشت‌آفرین ــ ولی همچنان زنده ــ است. تصویر ترسناک تک‌چشمی که بی‌حرکت به بالا خیره شده، بر وحشت موجود در رؤیا می‌افزاید.