نیچه و فلسفه

«هرجا پیِ مسئولیت‌ها گشته‌اند، غریزه‌ی انتقام است که پیِ این مسئولیت‌ها گشته است. طیِ قرن‌ها این غریزه‌ی انتقام چنان بر انسان چیره شده است که هر متافیزیک، روان‌شناسی، تاریخ، و به‌ویژه هر اخلاقی رد و اثر آن را با خود دارد. انسان به‌محضِ این‌که اندیشیده است، باکتریِ بیماری‌زایِ انتقام را واردِ چیزها کرده است.» نیچه در کینه‌توزی (تقصیرِ توست) و در وجدانِ معذب (تقصیرِ من است) و در میوه‌ی مشترکِ آن‌ها (مسئولیت)، نه رویدادهای ساده‌ی روان‌شناختی، بلکه مقولاتِ بنیادینِ اندیشه‌ی یهودی و مسیحی را می‌بیند، شیوه‌ی ما در اندیشیدن و تأویلِ وجود به‌طورِکلی. آرمانی جدید، تأویلی جدید، شیوه‌ی دیگری از اندیشیدن، نیچه چنین وظیفه‌ای را برای خود تعیین می‌کند. «به مسئولیت معنایِ ایجابیِ آن را بخشیدن»، «من خواستم به احساسِ بی‌مسئولیتیِ کامل دست پیدا کنم، و خود را از قیدِ ستایش و نکوهش، اکنون و گذشته، آزاد کنم.» بی‌مسئولیتی، شریف‌ترین و زیباترین سرِّ نیچه.