مبارزه بر سر شیوه ی تفکر در جنبش طبقه ی کارگر

‌اهداف کنش‌ها قصد شده است اما پیامدها که در عمل در نتیجه‌ی این کنش‌ها به بار می‌آید آن چیزی نیست که قصد شده بود؛ یا هنگامی که پیامدها مطابق با هدف قصدشده جلوه می‌کند سرانجام پیامدهایی حاصل می‌شود که با هدف منظور به کلی متفاوت است و به این‌سان چنین می‌نماید که به طور کلی بر رویدادهای تاریخی نیز شانس حاکم است. اما در آن سطح، آن‌جایی که به ظاهر قلمرو تسلط شانس است، همان‌جا همیشه و به واقع قوانین درونی و نهانی حکومت می‌کنند و موضوع فقط کشف این قوانین است.
‌همچون طبیعت، تفکرات، احساسات و کنش‌های انسانی نیز تابع قوانین عینی‌ای است که سرانجام مسیر تاریخ را تعیین می‌کند.
‌آگاهی البته خود دارای حرکت درونی است اما نمی‌تواند از قوانین واقعیت عینی طفره رود. اگر آگاهی هماهنگ با قوانین و شرایط واقعیت عینی نباشد قصد نمی‌تواند به کرسی عمل بنشیند. انسان در برابر تأثیرهای عمومی قوانین عینی درمانده اما خلاق در طرح‌دهی انضمامی به آنها است.