فلسفه (کتاب های دامیز)

فلسفه «ناکجا آبادی» است بین علم و الهیات که از هر دو سو مورد تهاجم واقع شده است.
– برتراند راسل
یا آن‌طور که فیلسوفان دوست دارند توصیفش کنند، علم و دین دو تکه از یک قرص نان هستند و فلسفه تکه‌ی لذیذ وسط آنهاست. عالمان جهان را به «ماده» تقلیل می‌دهند، آن را به ماشین تبدیل می‌کنند و عزم و اراده‌ی آزاد را می‌شکنند. از سوی دیگر، افرادی که گرایش‌های روحانی دارند و در جستجوی هدفی معنوی و آزادی رسیدن به آن هدف هستند، جذب ادیان مختلف و همه‌ی آن کارهای «غیر عقلانی» همچون طالع‌بینی و تماشای تلویزیون می‌شوند. و به انجام هیچ کاری احساس نیاز نمی‌کنند. به نظر می‌رسد بین این دو جرگه، جای زیادی برای فلسفه باقی نماند!
ولی از بیرون، فلسفه جستاری عجیب و غریب، اگر نگوییم بی‌فایده، به نظر می‌آید که پر است از معماها و سؤال‌های بی پاسخی مثل «آیا سَر شاه فرانسه طاس است؟» یا «آیا آن میز وجود خارجی دارد؟» که هرگز به ذهن هیچ انسان عاقلی خطور نمی‌کنند.
دوره‌های آموزش فلسفه نیز غالبا (گویی که می‌خواهند موضوع را نفی کنند اما ناخودآگاهانه آن را بیشتر به اثبات می‌رسانند) با طرح این پرسش آغاز می‌شوند که «فلسفه چیست؟» – پرسشی که اگر یک رشته‌ی علمی برای خودش رسمیت قائل باشد، در شرایط عادی، نیازی به طرح آن احساس نخواهد کرد. شیمی یعنی چه؟ آشپزی چیست؟ جغرافی کدام است؟ به نظر ‌می‌رسد که فیلسوفان دوست داشته باشند این قبیل پرسش‌های «چیستی» را درباره‌ی هر چیز مطرح کنند، و طرح چنین پرسشی را درباره‌ی جستار مورد علاقه‌ی خویش کار درستی می‌دانند. مسئله این است که هدف آنان، طرح انواع پرسش‌هاست و نه پاسخ دادن به آنها.