شهر زیبای افلاطون

مسألۀ ارتباط میان افکار ایرانی و فلسفۀ یونانی موضوعی است که در دو قرن گذشته اهمیت تاریخی خاص یافته و مناقشات و مباحثات فراوان برانگیخته است. از اواخر سدۀ هجدهم و پس از آنکه آنکتیل دو پرون ترجمه‌ای، هرچند ناقص و نارسا، از اوستا به زبان فرانسوی منتشر کرد، اهل علم و نظر در اروپا و با مشابهت‌های حیرت‌انگیز میان پاره‌ای از آراء متفکران یونان باستان مواجه شدند. از اواخر سدۀ نوزدهم بحث‌ها و مناقشات مربوط به تأثیر افکار ایرانی بر تحول فکر و جهان‌بینی فلسفی یونان بخش بزرگی از صحنۀ مطالعات ایران‌شناسی و یونان‌شناسی را در بر گرفت. برخی از محققان در اثبات این نظر کتاب‌ها و مقالات پژوهشی نوشتند و گروهی در رد و انکار آن قلمفرسائی کردند. لیکن با توجه به اشارات صریحی که در نوشته‌های بازمانده از سیاحان و نویسندگان و دانشمندان یونانی دیده می‌شود، انکار یا ناچیز شمردن این موضوع بی‌وجه و برخاسته از نوعی تعصب نژادی و ملّی است.