سایه های بی سر (زیبایی شناسی آیرونیک رمان معاصر ایرانی)

کامو در افسانۀ سیزیف معتقد بود «تنها یک مشکل به‌راستی وجود دارد و آن‌هم: خودکشی است. داوری اینکه زندگی ارزش زیستن را دارد یا نه بستگی به پاسخ این پرسش اساسی فلسفی دارد.» در جهانی که هرگونه ارزش متعالی و متافیزیکی پایگاه خود را از کف داده و امکان توسل به هیچ تکیه‌گاه ورای این جهان وجود ندارد، جهانی که رو به خرابی دارد و به‌واسطۀ جنگ‌ها و جنایت‌ها و سیاست‌ورزی‌ها و قدرت‌طلبی‌ها و آشوب‌ها روزبه‌روز ویرانی بر ویرانی می‌افزاید، جهانی که ما در آن سرگردان و بی‌پناه از تاریکی نیستی به آن پرتاب شده‌ایم و به‌زودی با وداعی سرد از آن به آغوش نیستی بازمی‌گردیم، ابتدا می‌بایست تکلیف خودمان را با آن روشن کنیم و ببینیم آیا همین زمان کوتاه میان دو نیستی، ارزش زیستن و ادامه دادن دارد. آدمی در این عالم، سیزیف‌وار باید مجازات بی‌دلیل خویش را که بر مبنای تلاش بی‌ثمر و تقلای عبث در این جهان خالی از معناست تاب آورد و از دل این عبثِ مجسم، قهرمانانه و درعین‌حال تراژیک، ارزش‌های خاص خویش را بیافریند. آدمی در حالی‌که تخته‌سنگ هستی را بر بالای شیب می‌برد تا آنجا که دوباره از دستش به پایین دامنه بلغتد، می‌باید زندگی خویش را مورد داوری قرار دهد، در چنین موقعیت تراژیک و کمیکی «خود را کشتن نیز همانند آنچه در نمایشنامه‌های هیجان‌آور رخ می‌دهد گونه‌ای اعتراف است. اعتراف به اینکه از زندگی عقب افتاده‌ایم یا آن را نمی‌فهمیم.» فرد نومید از زیستن نه‌تنها فجایع و وجوه تراژیک زندگی را تاب نمی‌آورد، بلکه در میان آرامش و سکون آن نیز احساسی جز ملال و بیهودگی نخواهد داشت.