دیوار

ما را در اتاق دنگال سفیدى هل دادند. چشم‌هایم را روشنایى زده بود و به ‌هم مى‌خورد. بعد یک میز و چهار نفر را پشت آن دیدم: این‌ها غیرنظامى بودند و کاغذهایى را وارسى مى‌کردند. زندانیان دیگر را در ته اتاق جمع کرده بودند و ما بایستى تمام طول اتاق را طى کنیم تا به آن‌ها ملحق شویم. بسیارى از آن‌ها را مى‌شناختم ولى بعضى دیگر به‌نظرم خارجى آمدند. دو نفر از آن‌ها، که جلو من بودند و بور بودند و کله گرد داشتند، شبیه یکدیگر بودند: حدس زدم که فرانسوى باشند. آن‌که کوچک‌تر بود هى شلوارش را بالا مى‌کشید: عصبانى بود.
نزدیک سه ساعت طول کشید، من منگ شده بودم و سرم خالى بود، ولى اتاق حسابى گرم بود و من از گرمى‌اش خوشم آمد ــ زیرا بیست و چهار ساعت متوالى بود که مى‌لرزیدم. پاسبانان محبوسین را یک به یک جلو میز مى‌آوردند. آن چهار نفر، از آن‌ها اسم و شغلشان را مى‌پرسیدند. اغلب یا سؤال دیگرى از آن‌ها نمى‌کردند و یا مثلا از این‌جور چیزها مى‌پرسیدند: «آیا تو در خرابکارى مهمات شرکت کردى؟» یا «روز نهم صبح کجا بودى و چه مى‌کردى؟» به پاسخ‌ها گوش نمى‌دادند و یا این‌طور وانمود مى‌کردند که گوش نمى‌دهند. لحظه‌اى ساکت مى‌شدند و راست جلوى خودشان را نگاه مى‌کردند، بعد شروع به نوشتن مى‌کردند، از «توم» پرسیدند آیا راست است که در ستون بین‌المللى خدمت مى‌کرده است، چون کاغذهایى در جیبش پیدا کرده بودند. «توم» نمى‌توانست انکار بکند. از «ژوان» چیزى نپرسیدند، اما همین که اسمش را گفت مدت طویلى مشغول نوشتن شدند.