دانشنامه کوچک بدن انسان (دانشنامه کودکان)،(گلاسه)

استخوان‌ها و مفصل‌ها

استخوان‌ها اندام‌های زنده‌ای هستند که از سلول‌های خاصی ساخته شده‌اند و به وسیله‌ی رگ‌های خونی تغذیه می‌شوند. استخوان‌ها از موادی تشکیل شده‌اند که سخت و محکم هستند. در اسکلت بدن ما استخوان‌ها توسط مفصل‌ها به یکدیگر متصل می‌شوند. اکثر مفصل‌ها متحرک هستند؛ به گونه‌ای که به اسکلت امکان تغییر‌حالت می‌دهند. مفصل‌های متنوع امکان حرکت‌های مختلف را به بدن ما می‌دهند.

مفصل‌های لولایی، مانند لولای در عمل می‌کنند. استخوان‌هایی که به این‌گونه مفصل‌ها وصل می‌شوند می‌توانند به بالاوپایین حرکت کنند اما نمی‌توانند به چپ‌وراست بروند. شما می‌توانید این حرکت لولایی را زمانی که زانوی خود را خم یا راست می‌کنید مشاهده نمایید.

مفصل‌های گوی و کاسه‌ای به استخوان‌ها امکان می‌دهند تا در جهت‌های مختلف حرکت کنند. در این مفصل‌ها، انتهای کروی یک استخوان درون کاسه‌ی فنجان شکل انتهای استخوان دیگر جای می‌گیرد. مثلا انتهای استخوان بازو درون گودالی که در استخوان شانه وجود دارد فرو رفته است.

استخوان‌ها دارای لایه‌ی بیرونی بسیار فشرده و محکمی هستند و لایه‌ی زیرین خود را که سبک‌تر و اسفنجی‌شکل است می‌پوشانند. مجرایی که در وسط استخوان قرار دارد پر از مغزی ژله‌مانند است. این ساختمان باعث شده تا استخوان‌ها که موجودی زنده هستند پنج‌برابر فولاد محکم باشند.

در مفصل چرخشی، یک استخوان به دور استخوان دیگر می‌چرخد. مفصل چرخشی بین استخوان اطلس و مهره‌ی محوری در ناحیه‌ی گردن به شما امکان می‌دهد تا سر خود را به اطراف بچرخانید.

استخوان اسفنجی شبیه به لانه‌ی زنبور است و فضاهای خالی و بندهای استخوانی دارد. این فضاها از مغز استخوان پر شده است.