خدای مرده زاد (دین،سیاست و غرب مدرن)

الهیات لیبرال با امید عقلانی شروع کرد، نه رؤیاهای تب‏آلود. آرزوی متعارف الهیات لیبرال این بود که حقایق اخلاقیِ ایمان کتاب‏مقدسی را بتوان در ساحت اندیشه با واقعیت‏های زندگی سیاسی مدرن آشتی داد، و نه فقط بر آن واقعیت‏ها منطبق کرد. اما معلوم شد که الوهیت لیبرال، خدایی مُرده‏زاد است که نمی‏تواند اعتقاد اصیل را در میان جویندگانِ حقیقت نهایی الهام بخشد. مگر پروتستانتیسم جدید، به روحی که در جست‏وجوی وحدت با خالق بود، چه‏چیزی عرضه می‏کرد؟ پروتستانتیسم توضیح‏المسائلی پیش‏افتاده در باب امور اخلاقی تجویز کرد و نوعی خوش‏بینی تاریخی به زندگی بورژوایی را پیش نهاد که با بدبینی عمیقی به امکانِ تغییر آن زندگی همراه بود. چیزهایی که پروتستانتیسم موعظه می‏کرد، عبارت بودند از شهروندی خوب، غرور ملی، شمّ خوب اقتصادی و طول مناسبِ ریشِ مردان. اما خجول‏تر از آن بود که پیامی را که در هر صفحه از انجیل پیدا می‏شد اعلام کند: اینکه باید زندگی‏تان را تغییر دهید. و یهودیت جدید به یهودیِ جوان که در جست‏وجوی ارتباط با ایمان سنتیِ مردمش بود، چه می‏داد؟ به او می‏آموخت که «یکتاپرستی اخلاقی» را به‏مثابۀ هستۀ کل اخلاق کتاب‏مقدسی ارج نهد، و با سکوتی مؤدبانه از خدای ترسناکِ پیامبران، عهد او با مردم یهود، و شریعت‏های طاقت‏فرسایی که به آنان داد، درگذرد.