احتمالا یک رخداد

دغدغه‌های دینی بورنه؛ معلم ژاک دریدا، قلمروهای فکری تازه‌ای را به روی ژاکی گشود. مقالاتش در آن زمان می‌کوشند نیهیلیسم آشکارای اگزیستانسیالیسم را پس بزنند- این موضع که حیات پوچ و درنتیجه بی‌معناست. در نظر دریدا، اگر فلسفه اغلب به این نتیجه می‌رسید، این ایراد فلسفه یا دقیق‌تر بگوییم، «ویژگی» فلسفه بود. حیات، فی‌نفسه به این نتیجه‌ی نیهیلیستی نمی‌رسد، مگر آنکه مثلا فلسفه آب را گل‌آلود کند. ژاکی با تحلیل نیهیلیستی‌ترین عمل یعنی خودکشی می‌گفت وقتی قدرتی الهی را در انتخاب بین حیات و ممات فرض می‌گیرم، ارزش خود را دخیل می‌کنم. بنابراین آنچه به‌ظاهر نیهیلیستی‌ترین است نیهیلیستی نیست. او نوشت انسان محکوم به خوش‌بینی است. استدلالش آگاهانه یا ناآگاهانه، بازتاب افسانه‌ی سیزیف کامو است که خط اولش می‌گوید: «فقط و فقط یک مسئله‌ی فلسفی جدی وجود دارد و آن هم خودکشی است.» و نتیجه‌گیری‌می‌کند: «باید سیزیف را شاد دانست.» این نخستین اقدام دریدا در این جهت است که فلسفه را روایت بداند که فرمش متضمن نتایجش است.
‌
___
‌
ژاک دریدا؛ این فرانسوی‌ترین فیلسوف عصر ما، همچون یک آسمان‌خراش نامتقارنِ ژان نوول از میان انبوه اسامی بلندآوازه‌ی فرانسوی قد برکشیده است. جذابیت اشعار پل الوار یا تکنیک نثرنویسی فردینان سلین در برابر جذابیت و توان سخن فلسفی دریدا رنگ می‌بازند و طنز و پرباری آثار امثال اوژن یونسکو یا ملی‌گرایی امثال ژاک شیراک یا موسیقی‌های ژان ژاک گلدمن نیز نیروی زایا و پرطراوت سخن وی را ندارند.
این الجزایری‌تبار فرانـسوی همچون برند جدید اتوموبیل‌های‌دی.اس که «ردپایی» از خاطره‌ی سیدروئن دی.اس است، با بازشناخت روابط متنوع دال‌و‌مدلول نگاه ما را به روابط علت‌ومعلولی، بسیار دقیق‌تر و عینی‌تر می‌کند.