پنج گفتار (در زمان و زندگانی فردوسی)

‌‌بدون تردید حفظ استقلال سیاسی و فرهنگی ایران در برابر تازیان و اتراک و تاتار طی ۱۴۰۰ سال گذشته کاری سهل نبوده است، بلکه صدها پیامبر و پیشوا و قافله‌سالار فرهنگی و سیاسی و نظامی به‌همراه میلیون‌ها ایرانی در این راه کوشیده و جان باخته‌اند تا این مرزوبوم پربلا و مصیبت‌زده، که یکی از مهدهای فرهنگ و تمدن درخشان بشری است، هنوز بر جای و دارای فرهنگ و زبان غنی و لطیف خود است. اما بی‌واهمه می‌توان گفت که سهم فردوسی در این میان بیش از همه است. پس شایسته است که به‌شکرانه‌ی پشت‌سرگذاشتن هزار سال پرماجرا و حادثه‌خیز، و هم سپاس و شادی فرارسیدن هزارمین سال عمر معنوی شاعر بزرگ حماسه‌سرایمان، هزار شمع پرفروغ ستایش و مهر بیفروزیم، و در دنیایی که می‌رود تا مرزهای سیاسی‌اش را به مرزهای فرهنگی و زبانی بدل کند روان شاعر شاعران ملی خود را مخاطب قرار دهیم و بگوییم که هرچند «ما را به سخت‌جانی خود این گمان نبود»، اما هنوز در همان ایران محبوب تو هستیم و به همان زبان فارسی دری سخن می‌گوییم که تو کاخ نظم بلندش را پی افکندی.