فاشیسم (ریشه ها و سیر تحول)

ریسورجیمنتو: افسانه و واقعیت
تلاش‌های دیپلماتیک، توطئه‌آمیز و نظامی با هدف متحد کردن ایتالیا در دولتی واحد، بین سال‌های ۱۸۲۱ و ۱۸۳۰ آغاز شد، در سال‌های ۱۸۴۸، ۱۸۵۹ و ۱۸۶۰ به اولین نتایج ملموس خود رسید، و بین سال‌های ۱۸۶۶ و ۱۸۷۰ با موفقیت به پایان رسید. این دوره از تاریخ ایتالیا با نام «ریسورجیمنتو» شناخته می‌شود.
در وهلۀ اول، ریسورجیمنتو (اگر آن را از همۀ دروغ‌های تاریخی جدا کنیم که مدرسۀ دولتی معمولا آموزش نسل‌های جوان دربارۀ پرستش گذشته را به آن مزین می‌کند) تلاش موفق خاندان ساوی برای گسترش سلطۀ خود از پیمونت به بقیۀ ایتالیا بود؛ تلاشی که به موفقیت انجامید، زیرا توازن اروپایی درپی اتحاد مقدس دیگری نبود و درگیری‌هایی که بین فرانسه و اتریش (۱۸۵۹)، پروس و اتریش (۱۸۶۶) و درنهایت بین فرانسه و پروس (۱۸۷۰) رخ داد، ماهرانه در مرکز توجه قرار گرفت و از منافع سرمایه‌داری نوظهور هم برای لغو موانع گمرکی و کاهش برخی امتیازات فئودالی استفاده شد. اما علاوه‌بر جنبۀ سلطنتی اتحاد، نباید عامل مردمی و دموکراتیک را فراموش کرد.