بنیادهای اندیشه ی سیاسی مدرن (2جلدی)

از همان میانه‌ی قرن دوازدهم مورخّی آلمانی اذغان داشت که شکل تازه و قابل‌توجهی از سازمان اجتماعی و سیاسی در شمال ایتالیا ظهور کرده است. خصیصه‌ای که وی تذکر داد این بود که جامعه‌ی ایتالیا ظاهرا دیگر خصلت فئودالی ندارد. او دریافت که ‘به‌خصوص همه‌ی زمین‌ها میان شهرها تقسیم شده است’ و اینکه ‘به‌ندرت می‌توان در کل سرزمین اعیان یا آدم مهمی یافت که اقتدار شهر را نپذیرد’. توسعه‌ی دیگری که وی ذکر کرد ــ‌و به‌نظرش حتا اساسی‌تر بود‌ــ این بود که در شهرها نوعی حیات سیاسی پدید آمده بود کاملا مغایر با آن تصور فراگیر که پادشاهیِ موروثی را تنها شکل درست حکومت قلمداد می‌کرد. آن‌ها ‘چنان دل‌بسته‌ی آزادی’ شده بودند که خود را به‌صورت جمهوری‌های مستقلی درآورده بودند که هریک ‘به اراده‌ی کنسول‌ها و نه حکم‌رانان’ اداره می‌شد و آن‌ها را ‘هر سال عوض می‌کردند’ تا یقین شود “شهوت قدرت”شان مهار می‌شود و آزادی محفوظ می‌ماند.