گنج های پنهان لوتوس

«گنج‌های پنهان لوتوس» یا آنطور که به اختصار معروف شده است «لوتوس» یک بازی مشارکتی است. بازی‌های مشارکتی نوع نسبتاً جدیدی از بازی‌ها هستند که با بازی‌های رقابتی معمول متفاوتند. در بازی‌های رقابتی یک بازیکن (یا یک تیم) فقط وقتی برنده می‌شود که دیگران بازنده باشند، اما بازی‌های مشارکتی ساختار متفاوتی دارند. در بازی‌های مشارکتی بازیکنان با یکدیگر رقابت نمی‌کنند بلکه هدف مشترکی دارند؛ بنابراین یا همه با هم می‌برند یا همه با هم می‌بازند. جذابیت بازی‌های مشارکتی در رقابت با چالش‌های خود بازی است نه پیروز میدان شدن به قیمت شکست بقیه. در بازی‌های مشارکتی هیچ کس حذف نمی‌شود؛ آنچه حذف می‌شود انگیزه‌ی شکست دادن دیگران به منظور کسب پیروزی است.

رقابت آنچنان در فرهنگ ما تنیده شده است که گاهی حتی به آن فکر نمی‌کنیم. اگر بخواهیم رقابت را تعریف کنیم می‌توانیم بگوییم وضعیتی است که در آن دو یا چند نفر برای رسیدن به هدفی تلاش می‌کنند که همه نمی‌توانند به آن دست پیدا کنند. رقابت را می‌توانیم همه جا در اطرافمان ببینیم، از رویدادهای ورزشی گرفته تا برنامه‌های تلویزیونی و رفتار با دانش‌آموزان در مدارس و محیط‌های آموزشی و در بسیاری موارد در محیط کار. با اینکه رقابت می‌تواند برای رشد و پیشرفت انگیزه ایجاد کند و از این نظر تأثیری مثبت داشته باشد، اما اگر به همه‌ی جنبه‌های آن دقت کنیم تأثیرات منفی بسیاری هم دارد. پیروزی برنده فقط به قیمت شکست دیگران به دست می‌آید و با در نظر گرفتن این حالت من یا ما در برابر دیگران به راحتی می‌توان دریافت چرا رقابت باعث به وجود آمدن جنبه‌های منفی نظیر حسادت، اضطراب و نگرانی، خودخواهی، خشم، تفرقه و حتی خشونت می‌شود.

جایگزین رقابت مشارکت است که در آن افراد برای رسیدن به هدفی مطلوب و مشترک با یکدیگر همکاری می‌کنند. در مشارکت همه می‌توانند برنده شوند و با در نظر گرفتن این شرایط برد-برد جای تعجب نیست که حاصل آن می‌تواند صلح، بهره‌وری، برابری، دوستی، و طیفی وسیع از نتایج مثبت اجتماعی-عاطفی باشد.

در دنیایی پر از رقابت، شکی نیست که آنچه سخت به آن احتیاج داریم فرصت‌هایی برای مشارکت است و بازی‌های مشارکتی به بهترین وجه چنین فرصتی را فراهم می‌کنند.

«گنج‌های پنهان لوتوس» نیز یکی از این بازی‌های مشارکتی است که در آن بازیکنان باید به کمک یکدیگر پنج گنج الماس، زمرد، یاقوت، کهربا و آمیتیس را به ترتیب از شماره‌ی ۱ تا ۵ پیدا کنند. در این بازی، بازیکنان کارت‌ها را به پشت دستشان می‌گیرند، طوری که همه می‌توانند به جز کارت‌های خودشان کارت‌های دیگران را ببینند. با توجه به این موضوع هر کس سعی می‌کند دیگران را طبق قوانین بازی طوری راهنمایی کند که بتوانند کارت‌های دست خودشان را حدس بزنند و به درستی آن‌ها را بازی کنند.

بنابراین جدای از تمام فوایدی که بازی‌های مشارکتی به طور عام دارند، «لوتوس» برای تقویت حافظه نیز بازی بسیار مناسبی است، چرا که بازیکنان باید راهنمایی‌های دیگران در مورد کارت‌های دستشان را به خاطر بسپارند تا در نوبت خودشان بتوانند از این راهنمایی‌ها استفاده کنند.

از سوی دیگر با توجه به اینکه از هر شماره‌ی هر گنج تعداد کارت مشخصی وجود دارد، بازیکنان می‌توانند از روی کارت‌هایی که می‌بینند، کارت‌هایی که بازی شده و کارت‌های سوخته استدلال کنند و در مورد کارت‌های دستشان حدس بزنند؛ به همین دلیل انجام این بازی باعث می‌شود قدرت استدلال بازیکنان نیز تقویت شود.

از دیگر مواردی که این بازی می‌تواند به تقویت آن کمک کند، خویشتن‌داری است، زیرا بازیکنان فقط طبق قوانین بازی باید یکدیگر را راهنمایی کنند و دادن اطلاعات اضافه ممنوع است. البته کمی هم روانشناسی و خواندن ذهن دیگران می‌تواند کمک کند بازیکنان امتیاز بیشتری کسب کنند.

بد نیست بدانید که «گنج‌های پنهان لوتوس» از روی بازی «هانابی» (Hanabi) بازطراحی شده است که اولین بار در سال ۲۰۱۰ میلادی به بازار عرضه شده و از آن زمان تا کنون بیش از ۲۰ ناشر مختلف نسخه‌های متعددی از آن را به زبان‌های مختلف جهان به بازار عرضه کرده‌اند. در عین حال این بازی مقام اول را در چندین جایزه‌ی بین‌المللی، از جمله Spiel Des Jahres   (بازی سال آلمان) کسب کرده است.

تعداد بازیکنان برای این بازی ۲ تا ۵ نفر است و از آن دسته بازی‌هاست که هم دو نفره‌ی آن جذاب است و هم با تعداد بالاتر. گروه سنی ۸ سال به بالا تعیین شده است اما واقعیت این است که سنین بالاتر از آن لذت بیشتری می‌برند.

«گنج‌های پنهان لوتوس» را می‌توان علاوه بر جمع‌های دوستانه و خانوادگی به آموزگاران سال‌های بالای دبستان و دبیرستان، اساتید دانشگاه و همچنین ادارات با هدف ترویج روحیه‌ی همکاری و مشارکت توصیه کرد.