«نگاهی به چمن‌های هرس‌شدۀ دور قبرش انداختم و فهمیدم که مادرم، تنها خویشاوند مرده‌ام، مرا به این سرزمین پیوند داده است؛ این سرزمین که مردمانش را بی‌رحمانه می‌بلعید یا تبعیدشان می‌کرد. ملتی در کار نبود. عاقبت سروکار همه‌مان به چرخ‌گوشت می‌افتاد.»

اگر همواره نیمه‌ی پر لیوان را نگاه کنیم رفته‌رفته نسبت به دغدغه‌های حیاتی بشر هم بی‌تفاوت می‌شویم. آن‌گاه است که حتی بی‌عدالتی را هم نادیده می‌گیریم و حتی توجیهش می‌کنیم. برای فائق‌آمدن بر سختی‌های زندگی، قدم اول آن است که بپذیریم «زندگی سخت است». بعد از این مرحله‌ی پذیرش است که حریف یا همان مشقات زندگی را به رسمیت می‌شناسیم و برایمان به‌قدری قابل‌احترام می‌شوند که علیه‌شان برمی‌خیزیم.